Foto: Rob Buiter
Foto: Rob Buiter

Kosten van verre lepelaartrek hoger dan de baten

Eén op de vijf lepelaars die terugvliegt van Mauretanië naar Nederland overleeft die trektocht niet. Die sterfte is aanzienlijk hoger dan onder de vogels die uit Frankrijk of Spanje en Portugal moeten terugkomen. Daarvan haalt slechts één op de twintig de eindstreep niet. Dat blijkt uit een publicatie in Biology Letters van Tamar Lok en collega’s.

Voor dit onderzoek maakte Lok de balans op voor vogels die 1.000, 2.000, of 4.500 kilometer trekken tussen broed- en overwinteringsgebied. Daaruit bleek dat de vogels die uit West-Afrika terugkomen alleen tijdens de voorjaarstrek aanzienlijke verliezen lijden. Tijdens de najaarstrek van Nederland naar West-Afrika sneuvelen nauwelijks vogels. Vooral de fysieke barrière van de Sahara lijkt de vogels parten te spelen op de noordwaartse trek. Volgens Lok kan dit komen door slechtere windcondities tijdens het voorjaar, in combinatie met het feit dat vogels niet voldoende kunnen opvetten in West-Afrika om deze slechte windcondities te kunnen trotseren. Tegenover die hogere ‘kosten’ stond tegelijk geen duidelijk betere overleving voor vogels die zuidelijker overwinteren.

Lok: ‘In veel theoretische modellen rond vogeltrek wordt uitgegaan van baten, in de vorm van betere overleving in de winter, die de kosten van een lange trek goedmaken. Voor de lepelaars blijkt dat dus niet op te gaan; die zouden net zo goed, of zelfs beter in Zuid-Europa kunnen blijven. Waarom een deel van de vogels er toch voor kiest om de Sahara over te steken is onderwerp van lopend onderzoek.’

Meer informatie: t.lok@rug.nl
Download documentatie

Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee Sovon vogelonderzoek Nederland Nederlands Instituut voor Ecologie Vogeltrekstation Stichting natuurinformatie Werkgroep Lepelaar Rijksuniversiteit Groningen Universiteit van Amsterdam Global Flyway Network in Australia